ضرایب و گرایش های علوم و مهندسی آب براساس دفترچه آزمون سال 1400
عناوین دروس امتحانی: 1- زبان عمومی و تخصصی (انگلیسی)، 2- ریاضیات، 3- هیدرولیک و هیدرولیک انهار، 4- رابطه آب و خاک و گیاه، 5- سیستم های آبیاری، 6- مهندسی زهکشی، 7- هیدرولوژی، 8- مکانیک خاک، 9- ساختمان های انتقال و توزیع آب، 10- هیدرولوژی آب های سطحی و زیرزمینی، 11- آمار و احتمالات، 12- مدیریت منابع آب، 13- دروس تخصصی هواشناسی کشاورزی (هوا و اقلیم شناسی، زراعت، باغبانی، خاک شناسی، آبیاری، گیاه پزشکی).
« زبان عمومی و تخصصی »
تعداد سؤالات این درس در آزمون سراسری سال 96 شامل 30 سؤال است. همان‌طور كه از نام درس پیداست، شماری از سؤالات این درس زبان عمومی و تعدادی از آنها نیز مربوط به اصطلاحات و متون تخصصی رشته مهندسی آب است.
بدون تردید اگر دانشجویان در درس زبان حداقل‌هایی را داشته باشند مطالعه و سرمایه‌گذاری در این درس می‌تواند منطقی باشد. معمولاً منبع درس زبان تخصصی در اكثر رشته‌ها در دانشگاه‌های مختلف متفاوت است و اساتید این درس به صورت سلیقه‌ای منابع و یا جزوات مورد نظر خود را به دانشجویان معرفی می‌كنند. خواندن كتاب‌های زبان عمومی و همچنین زبان تخصصی موسسه مدرسان شریف برای رسیدن به تسلط در این درس كفایت می‌كند.
در كتاب زبان عمومی مطالب گرامری و یك سری لغات و اصطلاحات عمومی و همچنین تست‌های عمومی رشته‌های مختلف گنجانده شده و داوطلبان حتی در صورت فراموشی درس زبان می‌توانند خود را به سطح مطلوبی با استفاده از این كتاب برسانند.
در كتاب زبان تخصصی موسسه مدرسان شریف افزون بر بررسی و ارایه پاسخ تشریحی و ترجمه تست‌های كنكورهای كارشناسی ارشد سال‌های قبل (از سال 95 ـ 75) لغات، اصطلاحات و متون رایج در رشته مهندسی آب به همراه ترجمه آنها گنجانده شده و ضمن آموزش و ترجمه متون مختلف، تست‌های چهارگزینه‌ای تألیفی برای آشنایی هرچه بیشتر داوطلبان آزمون كارشناسی ارشد با سؤالات درس زبان تخصصی این رشته آورده شده است.
« ریاضیات »
درس ریاضیات در رشته كشاورزی آب در آزمون کارشناسی ارشد سراسری سال 96 شامل 25 تست بوده و ضریب آن 2 می‌باشد. مواد امتحانی این درس مجموعه‌ای از مطالب ریاضی کنکور کارشناسی و ریاضیات دانشگاهی است. در دانشگاه دانشجویان رشته كشاورزی آب ریاضیات (1)، (2) و (3) را می گذرانند که ریاضیات (3) مانند درس معادلات دیفرانسیل سایر رشته های مهندسی است. سرفصل‌هایی كه در كنكور كشاورزی آب از آن سؤال مطرح می‌شود شامل:
- یادآوری، تابع، حد و پیوستگی، مشتق و كاربرد آن،
- معادلات دیفرانسیل مرتبه اول و دوم، انتگرال و کاربرد آن،
- دنباله و سری، اعداد مختلط، بردار، ماتریس، توابع چند متغیره،
- انتگرال دوگانه و سه گانه، انتگرال روی خم و روی سطح، مختصات قطبی،
- سری‌ها، قضایای دیورژانس، استوكس، هندسه تحلیلی، توابع برداری، تبدیل لاپلاس و کاربردهای آن
طرح شده‌اند. برای فائق آمدن بر سؤالات این درس می توان از کتاب های ریاضیات دانشگاهی مانند:
- معادلات دیفرانسیل دکتر شیدفر
- معادلات دیفرانسیل و كاربردهای آن جورج اف استفاده نمود
با توجه به گستردگی این درس و همچنین ممكن است در دانشگاه تمامی سرفصل‌های لازم تدریس نشده باشد و اینكه اكثر دانشجویان در این درس پایه ضعیفی دارند انتشارات مدرسان شریف اقدام به تألیف كتابی نموده كه كلیه مباحث مربوطه از پایه با بیانی سلیس و روان بیان شده است و همچنین با توجه به اینكه این درس نیاز به حل تمرین زیادی دارد تست‌ها و مثال‌های زیادی همراه با پاسخ تشریحی و توضیحات لازم برای درك بهتر سؤال آورده شده است كه برای مسلط شدن بر این درس منبع جامع و كافی می‌باشد.
« هیدرولیك و هیدرولیك انهار »
درس هیدرولیک و هیدرولیک انهار در کنکور کارشناسی ارشد سراسری سال 96 شامل 20 سؤال بوده و از ضریب 2 برای گرایش‌های آبیاری و زهكشی، مهندسی منابع آب و از ضریب 3 برای گرایش سازه‌های آبی برخوردار است.
مفاهیم این درس در مقطع کارشناسی در سه درس سه واحدی جداگانه با عناوین 1ـ مکانیک سیالات 2ـ هیدرولیک 3ـ هیدرولیک کانالهای روباز ارائه می‌شود. درس اول مربوط به مفاهیم پایه سیالات و خواص و تعاریف آن درس دوم، مفاهیم مربوط به مجاری تحت فشار (بسته) و لوله و درس سوم در برگیرنده مفاهیم مجاری و کانال های روباز می‌باشد.
دانشجویی که قصد پاسخگویی به سؤالات این درس در کنکور کارشناسی ارشد را دارد، باید به بهترین نحو به مفاهیم این سه درس، مسلط باشد.
سرفصل‌های این سه درس به طور جداگانه شامل موارد زیر است:
« مکانیک سیالات »
- خواص سیالات مانند تنش برشی
- استاتیک سیالات مانند شناوری و مرکز فشار
- دینامیک سیالات مانند حرکت با شتاب و بدون شتاب
- انرژی سیال و پمپاژ مانند معادله برنولی
مرجع این درس کتاب سیالات استریتر می‌باشد اما این مرجع مفاهیم بسیار گسترده‌ای را در بر می‌گیرد و ممکن است باعث سردرگمی شود. بنابراین در کتاب هیدرولیک و هیدرولیک انهار انتشارات مدرسان شریف، سعی بر آن شده تا این مفاهیم، به شکل کاملاً دسته‌بندی شده ارائه گردد تا امکان دسترسی به آنها آسان گردد. ثانیاً در این کتاب سعی شده تا با در نظر گرفتن انواع مثال‌های مختلف هم از لحاظ مفهومی و هم عددی، این مسائل بهتر قابل فهم و حل برای دانشجو باشد.
دانستن نکات مربوط به تنش برشی ممان اینرسی و نیروی هیدرواستاتیک نقش مهمی در این بخش در کمک به حل تست‌های مربوطه را دارد.
« هیدرولیک »
- انرژی و معادله برنولی معادلات افت
- دبی رابطه پیوستگی
به عنوان مرجع برای این درس، هم می‌توان از کتاب سیالات استریتر نام برد و هم از کتاب هیدرولیک کانالهای روباز آقایان ابریشمی و حسینی در واقع هر دوی این کتاب‌ها هر کدام دربرگیرنده بخشی از این مفاهیم هستند ولی در کتاب تألیفی مدرسان شریف، این مفاهیم با ارائه مثال‌های مختلف به طور تفکیک شده اما در یک فصل عنوان شده است.
دانستن نکات مربوط به معادله دارسی و برنولی نقش مهمی در این بخش برای کمک به حل تست‌های مربوطه دارد.
« هیدرولیک مجاری روباز »
- مفاهیم مجاری روباز و وضعیت و طبقه‌بندی جریان
- معادلات محاسبه دبی و سرعت و پیوستگی
- انرژی و انرژی مخصوص و پرش هیدرولیکی و تنگ شدگی و بر آمدگی
- پروفیل جریان متغیر تدریجی و انواع آن
- هیدرولیک سازه‌ها و آنالیز ابعادی
به عنوان مرجع برای این درس، می‌توان از کتاب هیدرولیک کانالهای روباز آقایان ابریشمی و حسینی نام برد. در کتاب تألیفی مدرسان شریف، هر کدام از این سرفصل‌ها کاملاً شکسته شده و به ارائه مثال‌های عددی و مفهومی برای هرکدام به شکل جداگانه پرداخته شده است تا از اتلاف وقت و کلی نگری پرهیز شود. دانستن نکات مربوط به پرش هیدرولیکی پروفیل جریان و انرژی مخصوص، نقش مهمی در این بخش در کمک به حل تست‌های مربوطه دارد. همچنین این کتاب شامل سؤالات 15 سال گذشته کنکور سراسری و 10 سال سؤالات کنکور دانشگاه آزاد می‌باشد. این کتاب دارای مثال‌های ترکیبی نیز می‌باشد که در واقع از ترکیب مفاهیم قبلی با هم تشکیل شده است.
دروس امتحانی آزمون كارشناسی ارشد گرایش آبیاری و زهكشی
این گرایش شامل 3 درس 1ـ رابطه آب و خاك و گیاه 2ـ سیستم‌های آبیاری 3ـ مهندسی زهكشی می‌باشد كه در زیر به آنها اشاره می‌شود:
« رابطه آب و خاك و گیاه »
درس رابطه آب و خاک و گیاه یکی از دروس دوره کارشناسی رشته مهندسی آب (مهندسی کشاورزی ـ آبیاری ) بشمار می‌رود که در قالب 3 واحد درسی تدریس می‌شود و در آزمون ورودی تحصیلات تکمیلی دوره کارشناسی ارشد سازمان سنجش آموزش کشور و در رشته مهندسی کشاورزی ـ گرایش آبیاری و زهکشی دارای ضریب 2 می‌باشد، به همین دلیل دارای اهمیت ویژه‌ای خواهد بود.
این درس در آزمون سراسری سال های 93 و 96 شامل 20 تست، در سال‌های 92-83 شامل 25 تست، در سال‌های ماقبل آن 30 تست و در آزمون سال‌های گذشته دانشگاه آزاد اسلامی شامل 20 تست بوده است.
منابع و مراجع اصلی این درس که معمولاً در دانشگاه‌های کشور نیز تدریس می‌شود، شامل کتاب روابط آب و خاك تألیف دكتر محمد بای بوردی و کتاب رابطه آب و خاك و گیاه تألیف دكتر امین علیزاده می‌باشد. این کتب حاصل سال‌ها تلاش اساتید بزرگ این رشته دانشگاهی بوده و بسیار جامع می‌باشند.
یکی از مشکلاتی که برای اغلب علاقه‌مندان به شرکت در آزمون کارشناسی ارشد وجود دارد، کمبود زمان برای مطالعه می‌باشد، بدین ترتیب نیاز به وجود کتابی است که دارای مطالب کافی برای شرح جامع درس مورد نظر در کنار مثال‌ها، پاسخ تست‌های آزمون‌های سال‌های گذشته و نکات کنکوری باشد و کتاب مدرسان شریف نیز با توجه به این دلایل، با صرف زمان و تلاش زیاد گردآوری شده و امید بر آن است که مطلوب واقع گردد.
در هر یک از فصول این کتاب، مطالب کافی برای درک و تفهیم کامل سرفصل وجود دارد، در پایان هر فصل کلیه تست‌های آزمون‌های 14 سال کنکور سراسری کارشناسی ارشد سازمان سنجش و 10 سال کنکور کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی مربوط به فصل همراه با پاسخ کاملاً تشریحی قرار دارد، علاوه بر آن در پایان هر قسمت از فصل، تست‌های تکمیلی و یا مثالهایی برای درک عمیق‌تر مطرح شده است. بطور کلی تمام تلاش بکار گرفته شده تا نیازهای داوطلب شرکت در آزمون دانشگاه‌های سراسری و آزاد اسلامی به طور کامل برآورده گردد.
« سیستم‌های آبیاری »
درس سیستم‌های آبیاری در رشته مهندسی کشاورزی گرایش آبیاری و زهکشی در کنکور کارشناسی ارشد سراسری سال 96 شامل 20 تست بوده و ضریب آن (3) می‌باشد و از اهمیت بالایی در بین دروس دیگر برخوردار است. سرفصل های اصلی این درس شامل: اصول فیزیکی خاک، اصول شیمیایی خاک، تبخیر و تعرق، راندمان آبیاری، طراحی سیستم های آبیاری سطحی، طراحی سیستم های آبیاری تحت فشار، سیستم‌های پمپاژ و طراحی خطوط لوله (هیدرولیک لوله‌ها) می‌باشد. طراحی سیستم‌های آبیاری سطحی خود شامل سیستم شیاری، کرتی، نواری و سیستم‌های سطحی مکانیزه می‌گردد و طراحی سیستم‌های آبیاری تحت فشار در 2 مبحث کلی سیستم‌های بارانی و سیستم‌های قطره‌ای خلاصه می‌گردد.
به دلیل گستردگی مباحث این درس منابع زیادی نیز برای سرفصل‌های مذکور وجود دارد که مهمترین و اصلی‌ترین آنها کتاب طراحی سیستم‌های آبیاری دکتر امین علیزاده در 2 جلد و کتاب اصول و عملیات آبیاری قطره‌ای دکتر امین علیزاده است که بدون شک مرجع 80 درصد سؤالات آزمون‌های سراسری می باشند. از دیگر کتابهای مرجع در طراحی آزمون کارشناسی ارشد می‌توان به هیدرولیک کانالهای باز دکتر ابریشم چی و دکتر حسینی، رابطه آب و خاک و گیاه دکتر امین علیزاده، اصول آبیاری قطره‌ای دکتر فرشی و اصول آبیاری بارانی دکتر رحیم زادگان نیز اشاره نمود. اما بدون شک استانداردترین و بهترین منبع برای ایجاد و آمادگی جهت شرکت در آزمون کارشناسی ارشد، سؤالات کنکور سال‌های گذشته است. با بررسی این سؤالات مشخص می‌گردد مهمترین مباحثی که بیشترین تعداد تست را به خود اختصاص داده‌اند، عبارتند از:
ـ راندمان آبیاری شامل مفاهیمی همچون DU، CU، AELQ، PELQ ـ آبیاری قطره‌ای شامل: انواع قطره چکان‌ها و رابطه دبی
ـ فشار در آنها، ادوات تصفیه، نیاز آبشویی و نیاز آبیاری
ـ آبیاری بارانی شامل: انواع سیستم‌های آبیاری بارانی و خصوصیات آنها، شدت پخش آب پاش‌ها، افت مجاز فشار، فشار در لوله‌های اصلی و جانبی، روابط بین نیاز خالص و ناخالص آبیاری، دور آبیاری، زمان آبیاری و دبی سیستم.
ـ آبیاری سطحی شامل: خصوصیات سیستم‌های آبیاری سطحی، طراحی سیستم آبیاری فارو، روش آبیاری کاهشی در سیستم فارو، الگوی توزیع آب روی زمین و روابط کلی بین نیاز آبیاری، دور آبیاری و دبی مورد نیاز.
ـ سیستم‌های سطحی مکانیزه شامل: آبیاری موجی و آبیاری کابلی.
ـ هیدرولیک لوله‌ها شامل: روابط بین توزیع فشار در لوله‌ها، افت اصطکاک، معادله هیزن ویلیامز، شیب زمین و قطر لوله‌ها.
ـ مباحث دیگر شامل: روابط فیزیکی آب در خاک، معادلات نفوذ، معادلات تبخیر
ـ تعرق و نیاز آبیاری، هیدرومدول، ادوات انتقال و اندازه‌گیری دبی آب مانند سیفون‌ها، فلوم‌ها، روزنه‌ها و سرریزها.
انتشارات مدرسان شریف برای این درس كتاب خلاصه و مفیدی ارائه داده است.
این کتاب شامل سؤالات آزمون‌های سراسری سال‌های 76 الی 95 به همراه پاسخ تشریحی آنها می‌باشد. سؤالات این مجموعه کاملاً مشابه سؤالات موجود در دفترچه آزمون است و با توجه به این نکته که هر ساله اشکالاتی در سؤال‌ها و پاسخ آنها از طرف سازمان سنجش کشور وجود دارد، ممکن است در بعضی سؤالات پاسخ صحیح در بین گزینه‌ها نباشد و یا در سؤال پارامتر مورد نیاز برای حل مسئله داده نشده باشد که در حل به آنها توجه شده است. روش کار در این کتاب حل تک تک تست‌ها به صورت کاملاً تشریحی است، به طوری که داوطلبان بدون مراجعه به کتابهای مرجع قادر به یادگیری مفاهیم موجود در تست‌ها باشند. برای هر تست فرمول‌های مرتبط به همراه توضیح در مورد پارامترها و نحوه استفاده از فرمول آورده شده است. همچنین توضیحات لازم برای درک مفاهیم موجود در سؤال نیز در ذیل هر جواب به صورت مبسوط بیان گردیده است. در سؤالاتی که به تشخیص مولف دارای اهمیت بیشتری هستند، گزینه‌های موجود در پاسخ سؤال‌ها نیز بررسی و علت اشتباه بودن آنها نیز توضیح داده شده است. از دیگر خصوصیات منحصر به فرد این کتاب، پاسخ‌دهی به 14 سال آزمون کنکور سراسری می‌باشد که چنین مجموعه جامعی در کتابهای موجود یافت نمی‌شود. به نظر مولف چنانچه داوطلبان به پاسخ‌ها و اصول بیان شده در این کتاب مسلط گردند می‌توانند در این درس درصد بسیار قابل قبولی در آزمون پیش روی کسب نمایند.
« مهندسی زهكشی »
درس مهندسی زهکشی یکی از دروس تخصصی دوره کارشناسی رشته مهندسی آب (مهندسی کشاورزی ـ آبیاری) به شمار می‌رود که در قالب 3 واحد درسی تدریس می‌شود و در آزمون ورودی تحصیلات تکمیلی دوره کارشناسی ارشد سازمان سنجش آموزش کشور رشته مهندسی کشاورزی ـ گرایش آبیاری و زهکشی دارای ضریب (3) می‌باشد، به همین دلیل دارای اهمیت ویژه‌ای خواهد بود.
این درس در آزمون سراسری سال 96 شامل 20 تست، در سال‌های 92-83 شامل 25 تست، در سال‌های ماقبل آن 30 تست و در آزمون سال‌های گذشته دانشگاه آزاد اسلامی شامل 20 تست بوده است. مباحث این درس شامل: كلیات زهكشی، روابط آب و خاك، فشار آب در خاك، پتانسیل آب در خاك (اجزای پتانسیل، گرادیان هیدرولیكی، قانون دارسی)، منحنی مشخصه رطوبتی خاك، نفوذ آب در خاك، كیفیت آب و خاك، ضریب هدایت هیدرولیكی، زهكش‌های زیر زمینی، لوله‌های زهكشی، پوشش دور لوله‌های زهكش، محاسبه فاصله زهكش‌ها، محاسبه قطر لوله‌های زهكشی، دبی طرح، ضریب كاهش سطح، كانال‌های زهكشی، زهكشی اراضی شیبدار، موارد ویژه می‌باشد.
منابع و مراجع اصلی این درس که معمولاً در دانشگاه‌های کشور نیز تدریس می‌شود، شامل Drainage Principles and Applications، Volume 1-4، International Institute for Land Reclamation and Improvement .
کتاب چهار جلدی اصول زهكشی و كاربرد آن که دکتر حسین فرداد ترجمه آن را انجام داده‌اند Modern Land Drainage – Planning ،
Design and Management of Agricultural Drainage Systems – Lambert K. Smedema ، Willem F.Vlotman ، David W.Rycraft کتاب زهكشی جدید که دكتر امین علیزاده ترجمه آن را انجام داده‌اند و کتاب اصول مهندسی زهكشی و بهسازی خاك تألیف دكتر محمد بای بوردی , كتاب مهندسی زهكشی دكتر بهروز مصطفی زاده فرد این کتب حاصل سال‌ها تلاش اساتید بزرگ این رشته دانشگاهی بوده و بسیار جامع می‌باشند.
با توجه به تعدد منابع موجود و زمان داوطلبین گرامی انتشارات مدرسان شریف کتاب مهندسی زهکشی را به صورت جامع منتشر کرده است.
در هر یک از فصول این کتاب، مطالب کافی برای درک و تفهیم کامل سرفصل وجود دارد، در پایان هر فصل کلیه تست‌های آزمون‌های 14 سال کنکور سراسری کارشناسی ارشد سازمان سنجش و 10 سال کنکور کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی مربوط به فصل همراه با پاسخ کاملاً تشریحی قرار دارد، علاوه بر آن در پایان هر قسمت از فصل، تست‌های تکمیلی و یا مثالهایی برای درک عمیق‌تر مطرح شده است .
دروس امتحانی آزمون كارشناسی ارشد گرایش سازه‌های آبی
این گرایش شامل 3 درس 1ـ هیدرولوژی، 2ـ مكانیك خاك 3ـ ساختمان‌های انتقال و توزیع آب می‌باشد كه در زیر به آنها اشاره می‌شود.
« هیدرولوژی »
درس هیدرولوژی در دوره کارشناسی در قالب دو درس 3 واحدی به نام‌های هیدرولوژی و هیدرولوژی مهندسی ارائه می‌شود که درس هیدرولوژی مهندسی بیشتر به صورت اختیاری ارائه می‌شود. درس هیدرولوژی با تعداد 20 تست و ضریب 2 به عنوان یکی از مهمترین دروس امتحانی کارشناسی ارشد بشمار می‌رود.
سرفصل‌های این درس عبارتند از مباحث مربوط به بارندگی، حوضه‌های آبریز، رواناب سطحی، تحلیل هیدروگراف، آمار و احتمالات در هیدرولوژی، بازسازی داده‌ها، سیلاب طرح و به طور اجمالی به مباحث تبخیر، اقلیم‌شناسی و خشکسالی، آب‌های زیرزمینی و فرسایش و رسوب می‌پردازد. لازم به ذکر است که کلیه مباحث فوق بطور کامل و بخصوص مباحث آمار و احتمالات و بازسازی داده‌ها در مقطع کارشناسی ارشد تدریس می‌شود.
اصلی‌ترین منبع موجود کتاب اصول هیدرولوژی کاربردی دکتر امین علیزاده می‌باشد که در اکثر دانشگاه‌های کشور تدریس می‌شود. پس از آن کتابهای هیدرولوژی مهندسی، هیدرولوژی کاربردی جلد 1و2، محمدعلی مهدوی می‌باشد. همچنین کتاب Applied Hydrology، Chow می‌باشد که علاقمندان می‌توانند به آن نیز مراجعه نمایند. کتاب هیدرولوژی کاربردی دکتر علیزاده علی‌رغم گستردگی و پوشش کلیه سرفصل‌های آموزشی این درس در بیان بعضی مفاهیم ناموفق است و همچنین در برخی قسمت‌ها درس تنها در قالب یک مثال گفته شده است که البته در ویرایش‌های نهایی کتاب بسیاری از کاستی‌های آن برطرف گردیده است. لیکن باز بسیاری از مفاهیم را در میان مثال‌ها و تمرینات کتاب باید جستجو کرد که چندان مناسب دانشجویان متقاضی کارشناسی ارشد نمی‌باشد، از این رو در کتاب بانک سؤالات هیدرولوژی انتشارات مدرسان شریف سعی شده مطالب اصلی و ضروری در یک مجموعه در اختیار علاقمندان قرار گیرد تا بدین وسیله دین خود را به دانشجویان این مرز و بوم ادا نماید. در پاسخ‌های تشریحی سؤالات 15 سال اخیر دانشگاه‌های دولتی سعی بر این بوده است که نکات کلیدی و مهم و برخی توضیحات تکمیلی جهت تفهیم هرچه بیشتر مطالب به دانشجویان عزیز ارائه شود.
کلیه دروس بخصوص در این رشته با یکدیگر مرتبط بوده و تنها با تکیه به یک یا دو درس نمی‌توان چه در کنکور و چه در محیط کاری موفق بود. در کنکور سراسری سال 96 درس هیدرولوژی کاربردی شامل 20 تست می‌باشد. البته در سال‌های پیشین تعداد سؤالات بین 25 تا 30 متغیر بوده است که در سال‌های اخیر سعی شده است تعداد کلیه سؤالات تا حد امکان برابر باشند. در آزمون سال گذشته تعداد سؤالات مربوط به مبحث آمار و احتمالات نسبت به سال‌های پیش افزایش یافته است که این امر به دلیل افزایش متقاضیان گرایش منابع آب می‌باشد که یکی از مهمترین دروس این گرایش آمار و احتمالات می‌باشد. لیکن در دوره کارشناسی این مبحث به تفصیل تدریس نمی‌شود و لذا یکی از سخت‌ترین گروه سؤالات می‌باشد که این مبحث در کتاب اصول هیدرولوژی مهدوی بهتر توضیح داده شده است. همچنین گروه دیگری از تست‌ها مربوط به مبحث هیدروگراف‌ها می‌باشد که به نظر نگارنده بیشتر دانشجویان در این زمینه نیازمند منابع بیشتری هستند. در اکثر دوره‌های کنکور کارشناسی ارشد یک یا دو تست مربوط به مبحث نمایه‌های نفوذ در خاک چه به صورت مفهومی و چه بصورت مسأله می‌باشد. در سال‌های 89 و 88 چندین مورد تست اشتباه و یا خارج از سرفصل موضوعی ارائه شده است که به خصوص در سال 87 این نکته جلب توجه می‌کند. همچنین در چندین نمونه سؤال غلط تایپی مشاهده شده است که به عنوان مثال 8768 به غلط 7868 تایپ شده است و از این رو دانشجویان بایستی توجه کنند که همیشه نزدیکترین گزینه جواب صحیح نمی‌باشد. در کل می‌توان گفت که روند سؤالات نسبت به چندین سال پیشتر به سمت مسائل آماری و همچنین مباحث مربوط به هیدروگراف‌ها گرایش داشته‌اند.
« مكانیك خاك »
درس مكانیك خاك در دوره کارشناسی در قالب یک درس 3 واحدی (2واحد نظری و 1 واحد عملی) ارایه می‌شود. درس مكانیك خاك با تعداد 20 تست و ضریب 2 به عنوان یکی از سخت‌ترین دروس امتحانی کارشناسی ارشد به شمار می رود. این درس به بررسی کلیات و تعاریف واژه های خاک، روابط وزنی و حجمی، دانه بندی، الاستیسیته، تعیین حدود اتربرگ، تراکم خاک و روش پراکتور، چگونگی گسترش تنش درخاک، شبکه جریان،نشست،مقاومت خاک و پایداری سطوح شیبدار می‌پردازد.
منابع و مراجع مهم این درس عبارتند از مکانیک خاک داس و براجا.
منابع و مراجع فارسی و ترجمه شده این درس نیز عبارتند از مکانیک خاک دکتر ابن جلال انتشارات دانشگاه شهیدچمران اهواز و طاحونی .
لازم به ذکر است که در سال‌های اخیر بیشتر سؤالات به سمت سؤال های مفهومی (حفظی) گرایش داشته‌اند دلیل آن را می‌توان به اعتراض هر ساله دانشجویان این رشته نسبت به کمبود وقت کنکور دانست، چرا که اکثر سؤالات این رشته تحلیلی و ریاضی است و طبیعتاً نیازمند وقت بیشتری است لیکن به دلیل قرار گرفتن در زیر گروه کشاورزی وقت امتحانی این رشته نیز همانند سایر رشته‌های مهندسی کشاورزی است که بیشتر درس‌هایشان حفظی می‌باشد. از این رو در سال‌های اخیر مشاهده می‌شود که این قبیل سؤالات افزایش یافته است.
« ساختمان‌های انتقال و توزیع آب »
درس ساختمان‌های انتقال آب در دوره کارشناسی در قالب دو درس 3 واحدی به نام‌های ساختمان‌های انتقال آب (1) و (2) ارائه می‌شود که ساختمان‌های انتقال آب (2) به صورت اختیاری می‌باشد و بیشتر دانشجویانی که قصد شرکت در گرایش سازه‌های آبی را دارند، این درس را می‌گذرانند. درس ساختمان‌های انتقال آب با تعداد 20 تست و ضریب 3 به عنوان یکی از مهمترین و سخت‌ترین دروس امتحانی کارشناسی ارشد به شمار می رود. ساختمان‌های انتقال آب (1) به بررسی اصول طراحی سازه‌های کوچک انتقال آب از قبیل کانالهای خاکی و بتنی، طراحی کانالهای آبرسان، طراحی کانالهای زهکش، طراحی گذرگاه کنار جاده، مبانی و اصول طراحی سیفون‌های معکوس، فلوم‌ها، شیب شکن‌ها و همچنین اصول طراحی یکی از مهمترین سازه‌های انتقال آب در سدها بنام تندآب‌ها یا شوت‌ها می‌پردازد. علاوه بر این سازه‌ها به بررسی اجمالی سایر سازه‌ها مانند سرریزها، دریچه‌ها و حوضچه‌های آرامش نیز اختصاص دارد. در ساختمان‌های انتقال آب (2) به طور کامل انواع حوضچه‌های آرامش، مباحث پایداری سدها و همچنین اصول طراحی سدهای انحرافی تدریس می‌شود.
منابع و مراجع مهم این درس عبارتند از Design of small canals، Small Canal Structures I, II,، F.A.O., Design of Small Dams، USBR که به دلیل عدم تسلط کافی به زبان انگلیسی و یا کمبود وقت بیشتر دانشجویان به منابع فارسی اکتفا می‌کنند.
منابع و مراجع فارسی و ترجمه شده این دروس نیز عبارتند از طراحی سازه‌های هیدرولیکی کانال‌ها ترجمه مهندس عبداله اکبریان سازه‌های انتقال آب تألیف دکتر محمد کریم بیرامی طراحی ساختمان‌های هیدرولیکی تألیف حسین محمد ولی سامانی که متأسفانه در بازار موجود نیست. لازم به ذکراست که کتاب طراحی سازه‌های هیدرولیکی کانال‌ها ترجمه مهندس عبداله اکبریان ترجمه اصلی کتاب Design of small canals می‌باشد. دانشجویان بایستی توجه داشته باشند که تمامی مراجع گفته شده به بررسی مسائل طراحی از ابتدا تا انتهای طراحی می‌پردازند و به دانشجویی که این مطالب را آموخته و به دنبال نکات ریز و ظریف و به اصطلاح مطالب کنکوری می‌گردند، چندان کمکی نمی‌کند. چرا که در سؤالات کنکور تنها بخش کوچکی از سازه مورد سؤال قرار می‌گیرد و دانشجو باید قادر باشد تا از نکات انحرافی مساله عبور کرده و با اکتفا به اطلاعات موجود در کمترین زمان به پاسخ سؤال برسد.
با توجه به نکات مذکور و همچنین پراکندگی مطالب در چندین کتاب متعدد در کتاب ساختمان‌های انتقال آب انتشارات مدرسان شریف سعی شده مطالب اصلی و ضروری در یک مجموعه در اختیار علاقمندان قرار گیرد تا بدین وسیله دین خود را به دانشجویان این مرز و بوم ادا نماید. در پاسخ‌های تشریحی سؤالات 15 سال اخیر دانشگاه‌های دولتی سعی بر این بوده است که نکات کلیدی و مهم و برخی توضیحات تکمیلی جهت تفهیم هرچه بیشتر مطالب به دانشجویان عزیز ارائه شود.
لازم به ذکر است که در سال‌های اخیر بیشتر سؤالات به سمت سؤال های مفهومی (حفظی) گرایش داشته‌اند دلیل آن را می‌توان به اعتراض هر ساله دانشجویان این رشته نسبت به کمبود وقت کنکور دانست، چرا که اکثر سؤالات این رشته تحلیلی و ریاضی است و طبیعتاً نیازمند وقت بیشتری است لیکن به دلیل قرار گرفتن در زیر گروه کشاورزی وقت امتحانی این رشته نیز همانند سایر رشته‌های مهندسی کشاورزی است که بیشتر درس‌هایشان حفظی می‌باشد. از این رو در سال‌های اخیر مشاهده می‌شود که این قبیل سؤالات افزایش یافته است.
دروس امتحانی آزمون كارشناسی ارشد گرایش مهندسی منابع آب
این گرایش شامل 3 درس 1ـ هیدرولوژی آب‌های سطحی و زیرزمینی، 2ـ آمار و احتمالات و 3ـ مدیریت منابع آب می‌باشد كه در زیر به آنها اشاره می‌شود.
« هیدرولوژی آب‌های سطحی و زیرزمینی »
درس هیدرولوژی آب‌های سطحی و زیرزمینی در دوره کارشناسی در قالب یک درس 3 واحدی و به صورت اختیاری ارایه می‌شود. درس هیدرولوژی با تعداد 20 تست و ضریب 3 به عنوان یکی از مهمترین دروس امتحانی کارشناسی ارشد رشته مدیریت منابع آب به شمار می‌رود.
سرفصل‌های این درس عبارتند از مباحث مربوط به بارندگی، حوضه‌های آبریز، رواناب سطحی، تحلیل هیدروگراف، آمار و احتمالات در هیدرولوژی، بازسازی داده‌ها، سیلاب طرح و به طور اجمالی به مباحث نفوذ (تعریف، روش‌های محاسبه، شاخص‌های نفوذ)، خصوصیات فیزیكی حوضه مؤثر بر ایجاد رواناب، هیدرومتری و روش‌های مستقیم اندازه‌گیری آب، منحنی دبی سنج، رواناب سطحی (هیدروگراف سیلاب، هیدروگراف واحد طبیعی و مصنوعی)، جداسازی دبی‌پایه از هیدروگراف رودخانه، تعریف هیدرولوژی، جایگاه هیدرولوژی آب‌های سطحی، متغیرهای هیدرولوژی و ارتباط آنها در مقیاس بزرگ، حوضه‌های آبریز، مروری بر هوا و اقلیم‌شناسی (تأثیر بر هیدرولوژی، تفكیك از هیدرولوژی)، بارندگی (مشخصات بارندگی و برگاب، بارندگی (تغییرات مكانی و زمانی، منحنی‌های IDF و DAD)، تبخیر و تعرق (روش‌های محاسبه تبخیر از سطوح آب‌های آزاد) می‌باشد كه بیشترین سؤالات در سال‌های گذشته از درس سفره‌های آب زیرزمینی بوده است.
اصلی‌ترین منابع موجود هیدرولوژی كاربردی دكتر امین علیزاده، هیدرولوژی دكتر مهدوی، هیدرولوژی آّ‌ب‌های سطحی دكتر محمد رضا بهبهانی می‌باشد.
در كتاب بانك سؤالات انتشارات مدرسان شریف سعی شده مطالب اصلی و ضروری در یك مجموعه در اختیار علاقمندان قرار گیرد تا بدین‌وسیله دین خود را به دانشجویان این مرز و بوم ادا نماید. در پاسخ‌های تشریحی سؤالات 15 سال اخیر دانشگاه دولتی سعی بر این بوده است كه نكات كلیدی و مهم برخی توضیحات تكمیلی جهت تفهیم هر چه بیشتر مطالب به دانشجویان عزیز ارایه شود.
« آمار و احتمالات »
مفاهیم این درس در مقطع کارشناسی در درسی با عنوان آمار و احتمالات ارائه می‌گردد. این درس از دروس نسبتا دشوار برای اکثر دانشجویان می‌باشد و درک عمیق از مفاهیم و مسائل این درس برای پاسخ به سؤالات آزمون ورودی تحصیلات تکمیلی دوره کارشناسی ارشد سازمان سنجش آموزش کشور رشته مهندسی کشاورزی منابع آب ضروری است.
این درس تنها برای گرایش منابع آب دارای ضریب 2 و برای سه گرایش دیگر فاقد ضریب است.
این درس در آزمون کارشناسی ارشد سراسری شامل 20 تست بوده است. مباحث این درس شامل
- تعریف و اصطلاحات آمار کارشناسی ارشد
- توزیع فراوانی، شاخص‌ها، احتمالات، توزیع احتمالی نرمال
- تئوری‌های نمونه‌برداری، قضاوت‌های آماری
- توزیع نمونه‌های كوچك و كاراسكور، رگرسیون و همبستگی می‌باشد
دانشجویی که قصد پاسخگویی به سؤالات این درس در کنکور کارشناسی ارشد را دارد، باید به بهترین نحو به مفاهیم این درس مسلط باشد. برای تسلط به مفاهیم این درس مطالعه کتابهای ذیل ضروری است:
1- مفاهیم آمار و احتمالات تالیف دکتر عبدالمجید رضایی
2- مقدمه‌ای بر احتمالات و آمار تالیف آل.آلدر و ادوارد بی واسلر ترجمه دکتر عباسعلی زالی و دکتر جعفری شبستری
3- آمار و احتمالات کاربردی تالیف دکتر بهمن یزدی صمدی، دکتر پیغمبری و دکتر امیری ادغان
انتشارات مدرسان شریف با توجه به این كه درس آمار مشترك با بسیاری از رشته‌ها می‌باشد اقدام به تألیف این كتاب نموده است كه در كتاب به توضیح درس به صورت كاملاً مفهومی و ارائه و حل تست‌ها و سؤالات همراه با پاسخ‌های تشریحی كرده است كه این تست‌ها كمك زیادی به درك بهتر درسنامه می‌كنند. همچنین سؤالات مربوط به 15 سال اخیر كنكور سراسری و 5 سال اخیر دانشگاه آزاد در یك كتاب گنجانده شده است كه پاسخ تشریحی و سؤالات آن می‌تواند دانشجو را برای كسب درصد بالایی در این درس كمك نماید.
« مدیریت منابع آب »
این درس جز دروس اختیاری دوره کارشناسی رشته مهندسی آب می‌باشد. سرفصل این درس عبارتست از:
- آشنایی اجمالی با اهم قوانین موضوعه در کشور در خصوص منابع آب
- آشنایی اجمالی با تشکیلات کشوری مدیریت منابع آب
- توزیع آب و نیز مصرف کنند‌گان آب و سهم آنان از منابع کشور
- آشنایی اجمالی با عرف‌های موجود در زمینه مالکیت منابع آب
- و نحوه توزیع و نیز نرخ‌گذاری منابع آب در مناطق مختلف کشور
انواع منابع آب:
- رودخانه‌ها، چاه ها، قنوات، چشمه‌ها، آبخانه‌ها و دریاها
- دریاچه‌ها و برکه‌ها، روش‌های جلوگیری از هرزروی و آلودگی منابع آب (حفاظت منابع آب)
- مبانی مدیریت جامع منابع آب در سطح حوزه‌های آبخیز، پایداری منابع آب و ملاحظات زیست‌محیطی و اجتماعی